Ως ναρκωτικά θεωρούμε κάθε φυσική ή χημική ουσία, που επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο δουλεύει το μυαλό ή το σώμα κάποιου και προκαλούν σωματική και ψυχική εξάρτηση.
Αυτός που καταφεύγει στη χρήση κάποιας ουσίας πιστεύει ότι με αυτό τον τρόπο θα διασκεδάσει, θα ενσωματωθεί σε κάποια ομάδα, θα ηρεμήσει, θα τα βγάλει πέρα με το άγχος του, θα ξεπεράσει την ανία. Το πρόβλημα λοιπόν δεν είναι τόσο οι ίδιες οι ουσίες, όσο οι αιτίες που κάνουν κάποιον να καταφεύγει σε αυτές και να κάνει χρήση.
Ο στόχος είναι κοινός: να απωθήσει τα δυσάρεστα συναισθήματα και την έντονη ψυχική πίεση. Η χρήση ως συμπεριφορά δηλώνει ότι το άτομο αντιμετωπίζει δυσκολίες, ότι υποφέρει και δεν μπορεί να επικοινωνήσει διαφορετικά με τους ανθρώπους γύρω του και την κοινωνία γενικά.
Εξάρτηση δεν προκαλούν μόνο οι ουσίες. Πολλοί μπορούν να δημιουργήσουν εξαρτητική σχέση με την εργασία, την ιδεολογία, την θρησκεία, τα τυχερά παιχνίδια, το διαδίκτυο αλλά και με άλλους ανθρώπους κα.
ΑΛΚΟΟΛ
Είναι μια ουσία που καταστέλλει τις λειτουργίες του οργανισμού, περνάει πολύ γρήγορα στο αίμα και έχει πρόσβαση σε όλα τα όργανα του σώματος. Φτάνει στον εγκέφαλο σχεδόν αμέσως και αλλοιώνει λειτουργίες όπως αυτοέλεγχος, αντανακλαστικά, κρίση, προσανατολισμός, όραση, μνήμη.
ΜΥΘΟΣ … …ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ |
|
«Δεν είναι επικίνδυνο» |
Είναι η πρώτη ουσία θανάτου παγκοσμίως: τροχαία ατυχήματα, ατυχήματα στο σπίτι, στο χώρο εργασίας, βίαιη ή αυτοκαταστροφική συμπεριφορά, αυτοκτονικές τάσεις ενώ επιπλέον «διευκολύνει» επικίνδυνες συμπεριφορές, όπως: βία, σεξουαλική επαφή χωρίς προστασία, επικίνδυνη οδήγηση |
«Δίνει στυλ, σε βοηθάει να φλερτάρεις» |
Το ποτό επηρεάζει τα συναισθήματα και τις σκέψεις μας και μπορούμε εύκολα να κάνουμε βεβιασμένες κινήσεις ή να πληγώσουμε τους άλλους. Μπορούμε επίσης να θυμηθούμε αρκετά περιστατικά γνωστών μας που έχουν γίνει γελοίοι μετά από μερικά ποτά ενώ η έντονη μυρωδιά κάποιου που έχει πιει πολύ δεν είναι καθόλου ελκυστική. |
ΚΑΠΝΟΣ
0 καπνός περιέχει πάνω από 4000 διαφορετικές χημικές ουσίες, 5% των οποίων είναι το μονοξείδιο του άνθρακα. Περιέχει επίσης πίσσα και νικοτίνη. Υπονομεύει την ποιότητα της ζωής μας: γεύση, όσφρηση, φυσική κατάσταση ενώ κάνει κακό στην τσέπη. Ένας χρόνος συστηματικού καπνίσματος μας στερεί ταξίδια, αγορές, εξόδους, ψώνια.
ΜΥΘΟΣ … …ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ |
|
«Χαλαρώνει» |
Αντιθέτως, στην πραγματικότητα ενισχύει τα συναισθήματα άγχους και νευρικότητας. Σίγουρα υπάρχουν πιο δημιουργικοί, και αποτελεσματικοί τρόποι να χαλαρώσουμε. |
«Το κόβω όποτε θέλω» |
Αν ήταν τόσο εύκολο δεν θα είχαμε εκατομμύρια εξαρτημένους καπνιστές σε όλο τον κόσμο. |
ΚΑΝΝΑΒΗ
Είναι μια παράνομη ναρκωτική ουσία που κυκλοφορεί με διάφορα ονόματα, επηρεάζει τον εγκέφαλο με σοβαρές συνέπειες στο σώμα. Ο οργανισμός αναπτύσσει γρήγορα ανοχή στη συγκεκριμένη ουσία, γεγονός που σημαίνει ότι για να νιώσεις το ίδιο, πρέπει να χρησιμοποιήσεις μεγαλύτερη ποσότητα ή κάτι ισχυρότερο.
ΜΥΘΟΣ … …ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ |
|
«Είναι υγιεινό γιατί είναι φυσικό» |
Οι πολλές χημικές ουσίες που περιέχει μάλλον αποδεικνύουν το αντίθετο. Βλάπτει πολύ περισσότερο από το τσιγάρο και μελέτες δείχνουν ότι συνδέεται με σοβαρές ασθένειες. |
«Το χασίς δεν σκοτώνει» |
Πολύ εύκολα μπορεί κάποιος να προκαλέσει πολύ σοβαρό ατύχημα οδηγώντας «πιωμένος». |
«Δεν προκαλεί εξάρτηση» |
Αν για πολλούς είναι αυτό που τους κάνει να χαλαρώνουν, να διασκεδάζουν, να νιώθουν δημοφιλείς, ελκυστικοί, ερωτικοί τότε κινδυνεύουν σαφώς να καταλήξουν σε ψυχολογική εξάρτηση. |
CLUB DRUGS - ΧΑΠΙΑ
Ο καθορισμός μιας ουσίας ως παράνομης γίνεται με βάση το χημικό της τύπο. Για να παρακάμψουν αυτούς τους νομικούς περιορισμούς, οι χημικοί του υποκόσμου αλλάζουν την μοριακή δομή ορισμένων παράνομων ουσιών με σκοπό να κατασκευάσουν χημικά ανάλογα που είναι γνωστά ως τεχνητά υποκατάστατα. Παράγονται σε παράνομα αυτοσχέδια εργαστήρια και δεν μπορείς μα είσαι ποτέ σίγουρος για τα χημικά συστατικά που χρησιμοποιήθηκαν για την παρασκευή ή την καθαρότητά τους.
Αυτές οι ουσίες μπορεί να είναι μερικές εκατοντάδες φορές ισχυρότερες από εκείνες, τις οποίες σχεδιάστηκαν να μιμηθούν.
ΜΥΘΟΣ … …ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ |
|
«Δεν τρέχει τίποτα, θα πάρω μια φορά, θα χορέψω όλο το βράδυ και όλα θα είναι εντάξει» |
Πολλά από τα συμπτώματα συνεχίζονται ακόμα και εβδομάδες μετά. |
«Είναι ακίνδυνα» |
Είναι πιο επικίνδυνα από ότι νομίζεις. Το να τα ανακατεύεις μεταξύ τους ή με αλκοόλ μπορεί να αποβεί και μοιραίο. |
«Φαίνονται ακίνδυνα: μικρά, πολύχρωμα, με διάφορα σχέδια, όπως αστέρια, πεταλούδες κτλ.» |
Καταστρέφουν τα εγκεφαλικά κύτταρα, παραποιούν τις αισθήσεις, τη μνήμη, την κρίση, το συντονισμό. Η συχνή χρήση φέρνει απώλεια μνήμης και συνείδησης, άγχος, πανικό, κατάθλιψη, ψυχωτικά επεισόδια, κώμα ακόμα και θάνατο. |
Η/Υ – Διαδίκτυο
Το διαδίκτυο είναι η επανάσταση της εποχής μας, είναι το εργαλείο που μας ανοίγει τις πύλες στη γνώση, στην ενημέρωση, στην επιστήμη, στη ψυχαγωγία και μας οδηγεί σε κάθε γωνιά του πλανήτη. Είναι απαραίτητο σε κάθε επιστήμονα, επαγγελματία ακόμη και μαθητή. Πέρα όμως από ένα μέσο επικοινωνίας, γνώσης και ψυχαγωγίας, ενέχει και κινδύνους.
Το ενδεχόμενο του εθισμού ή της πιθανής εξάρτησης από διάφορες – ψυχαγωγικές κυρίως –ασχολίες, που προσφέρει ο υπολογιστής πήρε μεγάλες διαστάσεις μετά το 1996, όταν αρκετοί ειδικοί ψυχίατροι και ψυχολόγοι παρατήρησαν σε μελέτες ότι η υπερβολική ενασχόληση με τον υπολογιστή μπορεί να προκαλέσει εθισμό και αναγνώρισαν το συγκεκριμένο πάθος, ως αυθύπαρκτη διαταραχή και εξάρτηση με παρόμοια κριτήρια, με αυτά των άλλων εξαρτήσεων.
Στην χώρα μας, το πρόβλημα υπάρχει και συνεχώς αυξάνεται, χωρίς ωστόσο να γνωρίζουμε την έκταση, μια και δεν έχουμε ακόμη στη διάθεσή μας επίσημες μελέτες.
Δεν υπάρχουν συγκεκριμένα σημάδια που να μας προειδοποιούν ότι η σχέση μας με τον υπολογιστή μπορεί να εξελίσσεται σε σχέση εξάρτησης, αλλά θα πρέπει να προσέξουμε οποιαδήποτε σημαντική αλλαγή. Για παράδειγμα, εάν, ξαφνικά:
- Ξεχνιόμαστε συχνά στον υπολογιστή και δεν έχουμε συναίσθηση του χρόνου που αναλώνουμε σε αυτόν.
- Ασχολούμαστε συνεχώς με το Ίντερνετ ή με δραστηριότητες σχετικές με αυτό, παραμελώντας συχνά τις υποχρεώσεις μας στο σπίτι και στο σχολείο.
- Προτιμούμε τα παιχνίδια στο διαδίκτυο, από το να συναντούμε φίλους μας, με αποτέλεσμα να απομονωνόμαστε.
- Πέφτει η απόδοση μας στο σχολείο.
- Το διαδίκτυο μας απασχολεί ακόμα και την ώρα που τρώμε ή την ώρα που διαβάζουμε ή όταν βρισκόμαστε στον κινηματογράφο.
- Αντιδράμε πολύ νευρικά θυμωμένα ή επιθετικά όταν κάποιος μας διακόπτει από το παιχνίδι ή από τη συζήτηση που είχαμε online.
- Ξενυχτάμε συχνά για να μείνουμε συνδεδεμένοι στο διαδίκτυο.
- Λέμε συχνά «καλά, θα παίξω μόνο ένα λεπτό ακόμη».
- Έχουμε πει αρκετές φορές συνειδητά ότι πρέπει να μειώσουμε τις ώρες που περνάμε συνδεδεμένοι στο διαδίκτυο αλλά έχουμε αποτύχει να τηρήσουμε το χρονοδιάγραμμα που ορίσαμε μόνοι μας χωρίς καμία πίεση.
- Κρύβουμε από τους γονείς πόσες ώρες περνάμε στο διαδίκτυο και συχνά δεν το ομολογούμε, ούτε στον εαυτό μας.
- Δείχνουμε άγχος, ανησυχία, εξάρσεις θυμού ή βίας ή καταθλιπτική συμπεριφορά όταν δεν παίζουμε στο διαδίκτυο.
Έχει πάντως ιδιαίτερη βαρύτητα να μη θεωρήσουμε ότι η χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή και το διαδίκτυο αποτελούν τους κακούς δαίμονες των καιρών και να μην ενστερνιστούμε την βολική άποψη ότι προκαλούν εξάρτηση. Είναι χρήσιμα, θετικά και απαραίτητα. Η ατομική μας ευθύνη, όμως, ως προς τη συνετή χρήση τους αποτελεί την δικλείδα ασφαλείας, έτσι ώστε να μπορούμε να «σερφάρουμε» χωρίς να κινδυνεύουμε να «πνιγούμε» από τεράστια «κύματα». Επίσης θα βοηθούσε μια αναρώτηση του τύπου γιατί χρειάζεται να περνάω τόσες ώρες μπροστά στον υπολογιστή και τι άλλο θα μπορούσα να κάνω στη θέση του.
Απάντηση σε όλες τις παραπάνω εξαρτήσεις είναι η προσπάθεια να διαμορφώνουμε τη ζωή μας με τρόπο που να έχει θετικό νόημα και αξία για εμάς. Με τρόπο που να αισθανόμαστε ότι υπάρχουν πράγματα που μπορούμε να κάνουμε αξιοποιώντας τη δημιουργικότητα και φαντασία μας και που μπορούμε να τα μοιραστούμε με σημαντικούς για εμάς ανθρώπους γύρω μας.
Κάποιες προτάσεις στην προσπάθειά μας να κάνουμε την ΕΛΠΙΔΑ πράξη…
Έχω άποψη και την λέω!
Λύνω τις δυσκολίες και γίνομαι πιο δυνατός/ή
Πιστεύω στον εαυτό μου και στις δυνατότητές μου
Ιδιαίτερες ανάγκες; Έχω! Ανάγκη να με αγαπούν, να με ακούν, να με σέβονται
Δε φοβάμαι τα συναισθήματά μου!
Αγαπώ τον εαυτό μου, αλλά και τους άλλους γύρω μου…γιατί είναι ωραία να είμαι εγώ μαζί με τους άλλους!